Een mailserver bestaat grofweg uit twee onderdelen. Een onderdeel dat verantwoordelijk is voor het versturen en ontvangen van mail en een onderdeel waarin de ontvangen mail wordt afgeleverd en waar de gebruiker met zijn mail client de mail kan beheren.
Belangrijk is dat de mailserver niet misbruikt kan worden om spam te versturen. Ook is het zeer aanbevolen dat de verbinding tussen de mail client van de gebruiker en de mailserver wordt versleuteld, zodat het mailverkeer niet eenvoudig kan worden afgeluisterd, bijvoorbeeld bij een wifi hotspot.